Optymalizacja produkcji z systemem MES

Czym jest system MES?

System MES (Manufacturing Execution System) czyli System Realizacji Produkcji jest oprogramowaniem służącym do zarządzania i optymalizacji procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Według danych za rok 2023 na wykorzystanie systemu realizacji produkcji wskazuje w Polsce 18,7% firm średnich i 36,7% dużych. System MES może współpracować z systemem MRP, ERP i APS. Pełnią one różne, choć komplementarne funkcje w zarządzaniu produkcją i operacjami przedsiębiorstw. Ich wzajemne zależności są kluczowe dla skutecznego zarządzania produkcją. I tak np. MES odpowiada na specyficzne potrzeby produkcji, monitorując jej realizację, natomiast ERP jest systemem do zarządzania zasobami przedsiębiorstwa. MES wspiera i optymalizuje procesy produkcyjne oraz monitoruje realizację zleceń. MES informuje o rzeczywistej wydajności maszyn i pozwala szybko reagować na zmiany w operacjach produkcyjnych. Celem systemu MES jest zatem nie tylko zbieranie danych, ale również ich przetwarzanie tak, aby podejmować lepsze decyzje biznesowe.

Funkcje systemu MES

System MES posiada szereg funkcji. Należą do nich:

monitorowanie przebiegu procesu produkcji w czasie rzeczywistym;
zbieranie danych z procesu technologicznego;
harmonogramowanie zleceń produkcyjnych i kontrola wykonania na poziomie operacyjnym.

Dzięki zastosowaniu systemu MES możliwa jest zatem realizacja całego spektrum procesów w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Należą do nich:

zarządzanie halą produkcyjną i przepływem pracy;
planowanie i harmonogramowanie produkcji;
śledzenie wyrobów i zarządzanie jakością;
wizualizacja środowiska produkcyjnego;
analiza wydajności produkcji;
rejestrowanie oraz alarmowanie o zdarzeniach i przestojach w procesie produkcji;
zarządzanie zamówieniami, zasobami, materiałami;
rozliczenia kosztów produkcji (pośrednich i bezpośrednich).

Jak działa system MES?

System MES działa poprzez zbieranie, analizowanie i przetwarzanie danych związanych z procesami produkcyjnymi. Systemy klasy MES zostały stworzone na potrzeby zbierania danych w czasie rzeczywistym bezpośrednio z hali produkcyjnej. Informacje o realizacji produkcji mogą być zbierane z maszyn za pomocą elementów automatyki, jak również ze stanowisk produkcyjnych przy użyciu terminali obsługiwanych przez pracowników. Tak dzieje się również w przypadku flagowego produktu KSIBB.PL, systemu MES TPP Monaco do zarządzania produkcją.

Dzięki wykorzystaniu różnego typu urządzeń komunikujących się z systemem za pomocą technologii Web Serwisów, następuje rejestracja stanu realizacji zleceń produkcyjnych. Aplikacja komunikująca się z systemem macierzystym może być zainstalowana na:

stacjonarnej stacji roboczej z czytnikiem kodów kreskowych,
mobilnym kolektorze danych z czytnikiem kodów kreskowych,
panelu dotykowym.

Pozyskane dane przesyłane są na obszar biznesowy, czyli do systemów ERP oraz do innych systemów wspierających produkcję (CMMS, APS), z którymi integruje się MES. Proces ten umożliwia kierownikom i dyrektorom bieżące monitorowanie produkcji i podejmowanie decyzji biznesowych na podstawie generowanych raportów efektywności produkcji.

Wdrożenie systemu MES

Proces wdrożenia MES obejmuje integrację z istniejącymi systemami automatyki przemysłowej oraz ERP, co pozwala na efektywne wykorzystanie funkcjonalności i możliwości systemów.

Proces wdrożenia oprogramowania klasy MES składa się z kilku etapów, a każdy z nich przynosi odrębne korzyści dla przedsiębiorstwa. Do podstawowych etapów procesu wdrożenia systemu MES należą:

analiza potrzeb – określenie celów wdrożenia, wymagań funkcjonalnych oraz oczekiwanych korzyści;
wybór oprogramowania – po przeprowadzeniu analizy potrzeb, przedsiębiorstwo wybiera odpowiednie spełniające jego wymagania oprogramowanie klasy MES;
integracja z istniejącymi systemami – oprogramowanie MES jest integrowane z innymi systemami informatycznymi, jak ERP czy PLM, co umożliwia wymianę danych i koordynację działań między różnymi obszarami przedsiębiorstwa;
szkolenie użytkowników w zakresie obsługi systemu MES, aby umożliwić efektywne wykorzystanie oprogramowania;
monitorowanie i optymalizacja – etap ma miejsce po wdrożeniu systemu MES. Przedsiębiorstwo monitoruje działanie oprogramowania, identyfikuje obszary do poprawy i wprowadza korekty, aby zoptymalizować funkcjonujące procesy i zdiagnozować i usunąć wady.

Kluczowe korzyści z wdrożenia systemu MES

System MES pomaga w optymalizacji procesów produkcyjnych w czasie rzeczywistym, przynosząc mierzalne korzyści:

redukcja kosztów – system MES pozwala na obniżenie kosztów produkcji pozwalając lepiej zarządzać zasobami;
poprawa jakości – dzięki monitorowaniu i kontrolowaniu jakości na każdym etapie produkcji, zmniejsza się liczba wadliwych produktów i poprawia ogólna jakość wyrobów;
skrócenie czasu realizacji zleceń – lepsze planowanie i harmonogramowanie produkcji, oraz skrócenie czasu realizacji zleceń, to kolejne korzyści uzyskiwane dzięki systemowi MES;
synchronizacja działań na hali produkcyjnej z planami produkcyjnymi i zasobami, prowadzi do poprawy koordynacji pracy i mniejszej liczby przestojów;
zwiększenie wydajności – system MES umożliwia identyfikację i eliminację wąskich gardeł w procesach produkcyjnych, co prowadzi do zwiększenia wydajności.

Funkcjonalności systemu MES pomagają w monitorowaniu zleceń i kontroli produkcji, realizując następujące procesy:

śledzenie postępu prac – system MES pozwala na bieżąco monitorować postęp prac produkcyjnych, dzięki czemu możliwa jest kontrola procesów;
współpraca z innymi systemami – dzięki integracji z systemami klasy ERP, system MES pozwala koordynować działania między różnymi obszarami przedsiębiorstwa;
automatyczne generowanie raportów – system MES umożliwia automatyczne generowanie raportów produkcyjnych, ułatwiając kontrolę i podejmowanie decyzji;
rejestracja danych produkcyjnych – system MES gromadzi dane na temat procesów produkcyjnych, co pozwala na analizę i identyfikację obszarów do poprawy.

System MES dostarcza szeregu informacji, które pozwalają na analizę wydajności produkcji. Dane te dotyczą m.in.:

wskaźników efektywności (KPI) – definiowanie i monitorowanie wskaźników efektywności dzięki systemowi MES ułatwia ocenę wydajności procesów produkcyjnych;
analizy przyczyn i skutków – gromadząc dane na temat procesów produkcyjnych, system MES identyfikuje przyczyny problemów oraz pozwala dokonywać właściwych korekt;
porównywanie wyników – system MES pozwala porównywać wyniki produkcji z innymi organizacjami lub okresami, co pozwala na identyfikację obszarów do poprawy;
prognozowanie wyników – system MES ułatwia analizę danych historycznych i prognozowanie przyszłych wyników, ułatwiając planowanie i podejmowanie decyzji.

Jaki jest koszt wdrożenia MES?

Koszt wdrożenia systemu MES zależy od szeregu czynników, jak wielkość zakładu przemysłowego, stopień zaawansowania technologicznego, skala integracji z innymi systemami, a także poziom zaawansowania funkcjonalnego i dodatkowe wymagania dotyczące oprogramowania. Dokładna wycena możliwa jest po konsultacji z dostawcą oprogramowania i przeprowadzeniu szeregu dokładnych analiz potrzeb i wymagań przedsiębiorstwa.